In 2023 zijn er 2.347 meldingen van beroepsziekten geregistreerd door het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCvB) afkomstig van 590 bedrijfsartsen. De meest gemelde beroepsziekten in 2023 zijn psychische aandoeningen en aandoeningen van het bewegingsapparaat. Deze cijfers zijn het hoogst in de branches overheid en openbaar bestuur, gezondheidszorg en maatschappelijke dienstverlening en industrie.

Beroepsziekten zijn aandoeningen die in hoofdzaak worden veroorzaakt door werk of arbeidsomstandigheden. Bij 85% van de beroepsziektemeldingen is sprake van tijdelijke arbeidsongeschiktheid en bij 8% van blijvende (gedeeltelijke) arbeidsongeschiktheid door een beroepsziekte.Bedrijfsartsen rapporteerden naar schatting 107 beroepsziekten per 100.000 werknemers in 2023. De hoogste incidentiecijfers werden gerapporteerd voor psychische aandoeningen. Hierna komen de aandoeningen aan het houding- en bewegingsapparaat, neurologische aandoeningen, infectieziekten, gehooraandoeningen, long- en luchtwegaandoeningen en huidaandoeningen. De drie economische sectoren met de meeste beroepsziekten per 100.000 werknemers zijn: zakelijke dienstverlening (197), bouwnijverheid (174) en industrie (157).

In 2023 verrichtten 590 bedrijfsartsen in totaal 2.347 meldingen van beroepsziekten aan de Nationale Registratie. De meeste beroepsziekten werden vastgesteld tijdens de verzuimbegeleiding (87% van de meldingen), gevolgd door het arbeidsgezondheidskundig spreekuur (10%) en preventief medisch onderzoek (3%). Bij bijna alle meldingen (98%) zijn preventieve adviezen gegeven aan de werkenden, waarvan de meeste adviezen behandeling of therapie (35%), organisatorische interventies (27%) of gedragsmatige interventies (23%) betroffen, gevolgd door nader medisch onderzoek (5%) of werkplekonderzoek (5%), persoonlijke beschermingsmiddelen (3%) en technische interventies (2%).

Incidentie van beroepsziekten en ziekteverzuim

Het hoogste aantal nieuwe gevallen van beroepsziekten per 100.000 werknemers wordt gemeld voor psychische aandoeningen (74), gevolgd door aandoeningen aan het houding- en bewegingsapparaat (24),  neurologische aandoeningen en  infectieziekten (beide 3). De vijf economische sectoren met de hoogste beroepsziekte-incidentie zijn: zakelijke dienstverlening (ondersteuning) (197), bouwnijverheid (174, industrie (157), informatie en communicatie (150) en overheid en openbaar bestuur (139). Bij 85% van de werkenden met een gemelde beroepsziekte in de Nationale Registratie is sprake van tijdelijke arbeidsongeschiktheid, vaak met een verzuimduur van langer dan een maand. Bij 8% van deze werk – nemers gaat het om blijvende arbeidsongeschiktheid en in drie gevallen was er sprake van sterfte als gevolg van een beroepsziekte.

Twee meest gemelde diagnose categorieën in 2023

 Psychische beroepsziekten : 1.460 (62%) meldingen van het totaal aantal beroepsziektemeldingen in 2023 betroffen psychische beroepsziekten. De belangrijkste psychische beroepsziekten zijn overspanning en burn-out (1.096 meldingen), post – traumatische stressstoornis (214 meldingen) en depressie (53 meldingen). De meldingen komen vooral vanuit de overheid, gezondheidszorg, industrie en onderwijs. De belangrijkste risicofactoren in werk voor deze beroepsziekten zijn werkhoeveelheid (29%), gebrek aan sociale steun (16%), traumatische ervaringen, agressie en intimidatie (15%) en hoge psychologische taakeisen (9%).

Houding – en bewegingsapparaat : 590 (25%) meldingen van het totaal aantal beroepsziekten betroffen aandoeningen aan het houding- en bewegingsapparaat. De drie meest gemelde beroepsziekten zijn subacromiaal pijnsyndroom (74 meldingen), laterale epicondylaire tendinopathie (70 meldingen) en carpaal tunnelsyn – droom (55 meldingen). De meldingen komen vooral vanuit de industrie, bouw, gezondheidszorg en vervoer. De belangrijkste risicofactoren in werk voor deze beroepsziekten aan het houding- en bewegingsapparaat in Nederland zijn tillen en dragen (19%), snel herhaalde armbewegingen uit – voeren (19%), veel kracht zetten met de handen (13%), duwen en trekken van o.a. rollend materieel (9%) en werken boven schouderhoogte (7%).

Beroepsziekten van oren, longen, huid en zenuwstelsel

Het aantal meldingen van slechthorendheid was 103. De meeste meldingen (72%) komen van overheid en openbaar bestuur. Risicosectoren zijn machinegebonden beroepen, werkenden die blootstaan aan verkeers – lawaai, militairen, politie, muziekbranche, horeca, kinderdagverblijven, varkenshouders en de recreatiesector zoals overdekte zwembaden .

Voor beroepsziekten van de longen werden 85 meldingen gedaan, waarvan 43 post-covid, 12 COVID-19 en 7 met beroepsastma. De meldingen komen vooral uit de gezondheidszorg en industrie. Voor beroepsziekten van de huid werden 53 meldingen gedaan. De meeste meldingen waren van een allergisch en/of irritatief contacteczeem (68% van de huidziekten). De meldingen komen vooral uit industrie, gezondheidszorg en bouw. Sectoren waar allergenen een rol speelden waren de metaalverwerking, bouw, gezondheidszorg, kappers, industrie, schoonmaak, bakkers, groenvoorziening, kassenteelt en zwembaden.

Het aantal meldingen van werkgerelateerde neurologische aandoeningen bedroeg 85. Het carpaal tunnelsyndroom blijft de meest gemelde neuro – logische aandoening (55 meldingen), gevolgd door zenuwstoornissen (8 meldingen) en latente gevolgen van hersenschudding (7 meldingen).

Beroepskanker

In 2023 zijn vijf gevallen van kanker gemeld, waarvan drie mesothelioom, één huidkanker door blootstelling aan ultraviolette straling (uv) straling en één maagkanker door blootstelling aan chroom VI. De verwachting is dat bij meer mensen met een diagnose van kanker, werk een oorzakelijk aandeel heeft dan nu wordt ingeschat. Deze verwachting is op basis van de literatuur en de bevinding dat blootstelling aan kankerverwekkende stoffen en/of processen in de werkomgeving nog steeds actueel is.

Rapport

‘Beroepsziekten in Cijfers 2024’ van het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten, Public and Occupational Health, Amsterdam UMC is deze week verschenen. Het  is opgesteld in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Het rapport geeft een overzicht van het aantal geregistreerde beroepsziekten, de aard ervan en de verdeling binnen sectoren en beroepen in Nederland. Daarnaast beschrijft het wetenschappelijke en maatschappelijke ontwikkelingen met betrekking tot beroepsziekten.

Beroepsziekten in cijfers 2024 (PDF)

Infographics: Beroepsziekten in cijfers 2024 (PDF)