Massief of industrieel samengesteld hout (mass
timber) heeft het potentieel om een cruciale bouwcomponent te worden voor
de steden van de nabije toekomst, gezien de noodzaak voor de bouwsector om
minder afhankelijk te worden van beton en staal om de CO2-uitstoot te
verminderen. Maar naarmate deze markt groeit en massief houten gebouwen naar
grotere hoogten evolueren, zal ook het risicolandschap in de bouw veranderen,
wat voor bedrijven uitdagingen met zich meebrengt op het gebied van riskmanagement,
zo komt naar voren uit het recent verschenen Emerging Risk Trend Talk-rapport van
Allianz Commercial.
“De opkomst van massief hout als een duurzaam bouwalternatief biedt de bouwsector een belangrijke kans om zijn ecologische voetafdruk te verkleinen en tegelijkertijd te voldoen aan de vraag naar een materiaal dat kostenefficiënter is, maar net zo duurzaam als staal en beton”, zegt Michael Bruch, Global Head of Risk Advisory Services bij Allianz Commercial.
“In elke sector kan de toepassing van nieuwe materialen of processen echter leiden tot nieuwe risicoscenario’s, potentiële defecten of onverwachte gevolgen voor de veiligheid, maar ook voordelen met zich meebrengen. Gezien de verwachte toekomstige groei van deze markt, moeten bedrijven alles in het werk stellen om meer inzicht te krijgen in hun risico’s, waaronder brand, waterschade, repetitieve verliesscenario’s en zelfs termietenplagen, en ervoor zorgen dat ze robuuste schadepreventiemaatregelen hebben om deze te bestrijden.”
De behoefte aan massief hout
Hoewel massief hout momenteel slechts een klein deel uitmaakt van het totale aantal gebouwen dat elk jaar wereldwijd wordt gebouwd – volgens de Wood Products Council[3] waren er in de VS in december 2023 bijvoorbeeld iets meer dan 2.000 residentiële, commerciële of institutionele massahoutprojecten in uitvoering of gebouwd – is er niettemin een opkomende markt aan de gang, van ontwikkelingen voor gemengd gebruik tot hotels en scholen. De wereldwijde massief houten constructiemarkt genereerde in 2021 US$857 miljoen en zal naar verwachting in 2031 $1,5 miljard bedragen, met een CAGR van 6,0%, volgens Allied Market Research[4].
“Naast het feit dat het een
hernieuwbare grondstof is, zijn de voordelen van massahout ook dat het een
lichter materiaal is dan beton of staal, terwijl de kosten lager kunnen zijn
door minder bouwverkeer en de behoefte aan minder arbeiders,” legt Franck Fumatuit,
Regional Head of Property
Risk Consulting bij Allianz Commercial. “Off-site
productie wordt meestal gebruikt voor massief houten projecten, waarbij
elementen zoals kolommen, balken en panelen in fabrieken worden gemaakt en
vervolgens ter plaatse worden gemonteerd. Deze aanpak biedt voordelen, zoals
een hoge mate van kwaliteitscontrole en verbeterde efficiëntie in vergelijking
met conventionele bouw op locatie.”
Gevaren, uitdagingen en schadepreventie
Naarmate massief houten gebouwen
zich ontwikkelen met grotere hoogtes en ingewikkelde ontwerpen, zullen ze
echter nieuwe uitdagingen vormen op het gebied van risicobeperking. Het rapport
identificeert een aantal gevaren en uitdagingen waar bedrijven zich bewust van
moeten zijn, waarbij Allianz Commercial risk consulting engineers ook een
aantal schadepreventiemaatregelen benadrukken die de impact kunnen helpen
verminderen:
1. Brand. Brand is het grootste risico dat in alle
fasen van de levensduur van een gebouw in aanmerking moet worden genomen:
ontwerp, constructie en exploitatie. Brand is nu al de duurste oorzaak van alle
schade door bouw- en constructieverzekeringen, goed voor meer dan een kwart
(27%) van de waarde van 22.000 geanalyseerde schadeclaims over een periode van vijf jaar.
2. Natuurlijke gevaren: Schade door natuurrampen is nu al de op één na duurste oorzaak van bouwclaims. Extreme windkrachten, vooral tijdens tornado’s of orkanen, kunnen balken, kolommen en panelen aantasten, wat een risico op wijdverspreide schade inhoudt, terwijl overstromingen en stormvloeden een aanzienlijk risico vormen voor houten gebouwen. Houten gebouwen die worden blootgesteld aan overstromingen moeten mogelijk structureel worden gecontroleerd, gedroogd en gerepareerd, wat van invloed is op de verwachte exploitatieverliezen.
3. Waterschade: Ook dit is een belangrijke bron van schades in
de bouwsector. Massief hout is zeer kwetsbaar voor waterschade, zoals
overstromingen, binnendringend water en lekken in loodgieterswerk. Om
waterschade te beperken, kunnen massief houten elementen worden vervaardigd met
een verlaagd vochtgehalte en worden opgeslagen in een gecontroleerde atmosfeer.
Watermanagement en hoogwaardige analyse
zijn cruciaal om de duurzaamheid van constructies te garanderen.
4. Productie, transport en toeleveringsketen
Massief hout bouwen heeft een unieke toeleveringsketen en productieproces dat verschilt van traditioneel beton- en staalskeletbouw. Factoren zoals de noodzaak van gespecialiseerde productiefaciliteiten en just-in-time levering betekenen dat grondige logistieke planning en beheer van bouwmaterialen essentieel zijn om kostbare projectvertragingen te voorkomen.
Een
belangrijk nadeel van het lopende band productieproces is de mogelijkheid van
een serieschadescenario. Als een bepaalde partij massief houten elementen een
defect vertoont, kunnen meerdere elementen in een constructie of op
verschillende projectlocaties worden aangetast. Volgens Allianz zijn defecte producten nu al de op twee na duurste oorzaak van
verzekeringsclaims in de bouw/engineering.
5. Gebrekkig vakmanschap en reparatiekosten:
Bouwbedrijven
kunnen problemen ondervinden bij het vinden van ervaren arbeiders voor massief
houten bouwprojecten, gezien de ontluikende status ervan. Dit kan resulteren in
productiviteitsproblemen en veiligheidsproblemen terwijl de ploegen de
leercurve van het werken met massief hout doorlopen. Ondeskundige installatie
kan leiden tot schade die aanzienlijke financiële gevolgen kan hebben voor
reparaties of vervangingen, terwijl in sommige gevallen de kosten van reparatie
of herbouw van massief houten constructies aanzienlijk hoger kunnen zijn dan
die van constructies met conventionele bouwmaterialen.
6. Termieten- en insectenplagen: Hoewel ze niet overal ter wereld voorkomen, kunnen termieten en andere houtaantastende insecten een aanzienlijke bedreiging vormen voor massief houten gebouwen, en na verloop van tijd mogelijk uitgebreide structurele schade veroorzaken. Aangezien termietenplaag meestal geleidelijk optreedt, is de blootstelling aan aanzienlijke schade tijdens de bouwfase laag in vergelijking met de operationele fase. Omdat termieten echter vooral rottend hout in gebouwen aantasten, is het belangrijk om ervoor te zorgen dat hout niet langdurig in contact komt met water door voldoende beschermende maatregelen te nemen.Download het volledige rapport Emerging Risk Trends Talk 2 Mass timber: https://commercial.allianz.com/content/dam/onemarketing/commercial/commercial/pdfs-risk-advisory/emerging-risk-mass-timber.pdf